Sự ra mắt ngắn
ngủi của Tildy
O. Henry
Nguyễn Việt Long dịch
Nếu bạn không biết “Quán ăn bình dân và
Nhà hàng gia đình” của Bogle thì đó là một thiệt thòi của bạn. Bởi vì nếu bạn nằm
trong số người may mắn xưa nay vẫn ăn uống sang trọng thì hẳn bạn sẽ thích thú
được biết nửa kia của nhân loại tiêu thụ thực phẩm ra sao. Còn nếu bạn thuộc về
cái nửa mà hóa đơn thanh toán do người hầu bàn đem tới là cả một biến cố, thì ắt
bạn phải biết quán Bogle, vì ở đấy bạn nhận được cái xứng với túi tiền của bạn,
ít ra là về mặt số lượng.
Quán Bogle nằm ngay trên trục chính của
khu vực tư sản, tại phố Brown-Jones-and-Robinson cùng Đại lộ số Tám. Trong quán
có hai dãy bàn, mỗi dãy sáu chiếc. Trên mỗi cái bàn có một cái giá xếp những lọ
đựng đủ món gia vị. Từ cái lọ đựng tiêu bạn có thể lắc ra được một đám mây
không mùi vị và u u sầu sầu như bụi núi lửa. Bạn đừng trông đợi tí gì ở cái lọ
đựng muối cả. Dù có là một con người có khả năng ép được dòng nước mật lờ đờ từ
loại củ cải đỏ nhạt thếch, ý chí của bạn cũng bị thui chột một khi bạn có dịp
moi muối từ những cái lọ của quán Bogle. Ngoài ra, trên mỗi bàn có một bầu chứa
món nước chấm giả danh tuyệt mỹ làm “theo công thức pha chế của một bậc quý
nhân Ấn Độ”.
Ngồi ở quầy thu tiền là tay Bogle lạnh
lùng, hãm tài, chậm chạp, tàn tệ, chuyên quơ tiền của bạn. Đằng sau đống tăm xỉa
răng, ông ta trả lại tiền thừa cho bạn, thu hóa đơn của bạn lại và phun vào mặt
bạn, như cóc phun, một câu về thời tiết. Tốt hơn hết là bạn đừng vượt quá khuôn
khổ một sự đồng tình với thông báo khí tượng của ông ta. Vì không phải là chỗ bạn
bè của Bogle, mà chỉ là khách ăn một chốc lát của ông ta, bạn và ông ta có thể
không gặp lại nhau cho đến khi nào có tiếng tù và gọi đi ăn của thiên sứ
Gabriel. Cho nên hãy cầm lấy số tiền ông ta trả lại và xéo đi… đằng quỷ nào thì
xéo cho rảnh. Đấy là cái triết lý của Bogle.
Những nhu cầu của khách ăn quán Bogle được
đáp ứng bởi hai cô hầu bàn và một giọng nói. Một cô hầu bàn tên là Aileen. Cô
ta người cao, đẹp, hoạt bát, duyên dáng và đã thạo lối đùa cợt. Còn họ của cô? Ở
quán Bogle này cần quái gì đến tên họ, cũng như cần quái gì đến bát nước rửa
tay sau khi ăn cơ chứ.
Tên của cô hầu bàn kia là Tildy. Việc gì
cứ phải nhất thiết gọi là Matilda nhỉ? Xin hãy nghe lần này cho rõ nào: Tildy,
Tildy. Tildy người lùn bè bè, mặt xấu và quá lo lắng đến việc làm vừa lòng mọi
người, đến việc làm vừa lòng mọi người. Bạn hãy nhắc lại câu nói cuối một vài lần,
để hiểu cái ý nghĩa của sự lặp lại.
Giọng nói của quán Bogle là vô hình. Nó
phát ra từ bếp và chẳng tỏ ra độc đáo hay đặc sắc gì cả. Nó là một giọng nói vô
học, bằng lòng với việc đơn thuần lặp lại những tiếng hô món ăn do các cô hầu
bàn xướng lên.
Nhắc
lại một lần nữa rằng Aileen đẹp có làm bạn phát chán không? Giá cô ấy được
khoác bộ quần áo vài trăm đôla và gia nhập đoàn diễu hành lễ Phục sinh, và giá
bạn được trông thấy cô ấy, nhất định bạn sẽ vội vã thốt ra những lời kia.
Khách ăn quán Bogle là nô lệ của cô. Cô
có thể phục vụ được sáu bàn liền một lúc. Những người đang vội thì nén sự sốt
ruột của mình để sung sướng ngắm nhìn dáng đi lanh lẹn và thân hình kiều diễm của
cô. Những người đã ăn xong còn ăn nữa để có thể tiếp tục ở trong vòng hào quang
những nụ cười của cô. Mọi người đàn ông đến đó - mà khách cũng chủ yếu là đàn
ông - đều cố gây ấn tượng với cô.
Aileen biết trao qua đổi lại rất thành
công những câu đùa dí dỏm với một tá người ăn một lúc. Và mỗi một nụ cười của
cô, như những tràng đạn ghém, găm vào biết bao nhiêu là trái tim. Đồng thời
trong lúc ấy cô vẫn thực hiện những chiến công xuất sắc là đem các món thịt lợn
xào đậu, những món hầm, trứng tráng, xúc xích với nước chấm từ lúa mì và đủ mọi
thứ khác trong lập là, trong chảo, ở thế dựng đứng và thế nằm ngang. Bằng tất cả
những yến tiệc kiểu ấy, cộng với sự tán tỉnh và đối đáp hóm hỉnh, quán Bogle đại
loại cũng gần như biến thành một phòng khách thượng lưu, với Aileen trong vai
bà Recamier.
Nếu những khách thoáng ghé qua đã bị quyến
rũ bởi Aileen diễm lệ, thì những người thường xuyên lui tới say mê cô biết chừng
nào. Vô số tranh chấp đã diễn ra trong số các khách quen của quán. Tối nào
Aileen cũng được hẹn hò. Ít nhất một tuần hai lần có người đưa cô đi rạp hát hoặc
đi nhảy. Một đấng nam nhi béo tốt mà cô và Tildy gọi riêng với nhau là “lợn thiến”
đã tặng cô chiếc nhẫn ngọc lam. Một người khác biệt hiệu là “tẩm” làm việc trên
chiếc xe chuyên sửa chữa của hãng máy kéo đã toan biếu cô một con chó xù hễ khi
nào người anh anh ta vớ được hợp đồng chuyên chở ở Đại lộ số Chín. Còn người
đàn ông vẫn ăn món sườn trơ xương với rau bina và nói rằng anh ta làm nghề mua
bán cổ phần chứng khóan đã mời cô đi xem “Parsifal” với anh ta.
- Tớ chẳng biết nơi ấy ở đâu, - Aileen
tâm sự với Tildy, - nhưng mà bao giờ phải có nhẫn cưới nằm trên ngón tay đã thì
tớ mới cất công may quần áo đi đường, tớ nói có phải không nào?
Thế
còn Tildy thì sao?
Trong quán Bogle nghi ngút hơi, lao xao
tiếng nói chuyện và thơm mùi bắp cải có một tấn bi kịch của cõi lòng. Tildy, với
cái mũi thô, bộ tóc màu cỏ khô, da mặt có tàn hương, thân hình bồ sứt cạp thì
chẳng có ai nhòm ngó đến cả. Chẳng một người đàn ông nào dõi mắt theo cô mỗi
khi cô đi lại trong nhà hàng, chỉ trừ đôi khi họ sáng mắt lên nhìn đồ ăn cô
mang tới vì bụng đói cồn cào. Chẳng ai trêu ghẹo cô để cô vui vẻ nhập vào cuộc
trao đổi õng ẹo gồm toàn những lời dí dỏm. Chẳng ai lớn tiếng “cưa” cô mỗi sáng
như họ vẫn thường làm với Aileen, bằng cách trách nàng, khi món trứng được bưng
đến chậm, rằng đêm qua nàng đi chơi với những anh bồ tốt số nào. Không ai tặng
cô chiếc nhẫn ngọc lam hoặc mời cô làm một chuyến đi đến cái nơi “Parsifal” xa
xôi, huyền bí bao giờ.
Tildy là một cô phục vụ tốt nết nên cánh
đàn ông chịu đựng được cô. Những người ngồi ở bàn cô phục vụ nói năng ngắn gọn
với cô bằng những trích dẫn trong thực đơn, rồi sau đó rướn giọng lên những gam
ngọt ngào, thi vị để hùng hồn phát ngôn với người đẹp Aileen. Họ ngọ nguậy trên
ghế để nhìn ngang nhìn ngửa, bỏ qua cái dáng lù đù của Tildy mà tìm kiếm
Aileen, để vẻ đẹp của nàng có thể biến trứng và thịt muối của họ thành cao lương
mỹ vị.
Tildy
bằng lòng với địa vị lao công không người tỏ tình, miễn sao Aileen nhận được sự
tán dương và ái mộ. Cái mũi thô trung thành với cái mũi Hy Lạp xinh xắn. Cô là
bạn của Aileen, cô sung sướng được thấy Aileen ngự trị các trái tim và kéo sự
chú ý của giới đàn ông khỏi món bánh luộc đang bốc khói hay món bánh kem trứng
với chanh. Nhưng ở sâu dưới những nốt tàn hương và bộ tóc màu cỏ khô, những kẻ
xấu xí nhất trong chúng ta cũng đều mơ đến một hoàng tử hay một công chúa sẽ đến
đón riêng ta, chứ không phải vì một ai khác.
Một buổi sáng, Aileen đi làm với một bên
mắt hơi thâm tím, khiến Tildy lo lắng đến mức tưởng như có thể chữa được bất kỳ
bệnh mắt nào.
- Một thằng cha du côn, - Aileen giải
thích, - đêm qua lúc tớ đang đi về nhà ở góc phố Hai mươi ba và Đại lộ số Sáu,
thì hắn ta sán đến rồi giở giọng tán tỉnh. Tớ lạnh lùng cho hắn nghỉ khỏe, đã
tưởng hắn lén lút rút lui, ai dè hắn theo tớ đến tận phố Mười tám, rồi lại giở
cái giọng ba lăng nhăng ra. Chà! Tớ mới cho hắn một cái tát vào bên mắt. Thế là
hắn làm tớ tím bầm chỗ mắt này đây. Nom có khiếp lắm không, hả Tin? Tớ chỉ lo
anh Nicholson trông thấy thôi. Quãng mười giờ anh ấy lại đây uống trà và ăn
bánh mì rán đấy.
Tildy vừa lắng nghe bạn vừa lặng đi vì mừng
rỡ. Chẳng có người đàn ông nào theo đuổi cô bao giờ. Vào bất kỳ giờ nào trên cả
hăm bốn tiếng cô cũng an toàn khi đi ngoài phố. Sung sướng cái nỗi gì khi có một
người đàn ông bám theo và vì tình yêu mà làm tím bầm một bên mắt thế kia!
Trong số khách hàng của quán Bogle có một
thanh niên tên là Seeders, làm ở hiệu giặt là. Anh Seeders mảnh người và có bộ
tóc màu sáng, tựa hồ như vừa mới được sấy khô queo và được phết hồ cứng. Anh ta
quá nhút nhát, không dám mong đến sự để ý của Aileen, vì thế nên anh ta thường
ngồi ở bàn của Tildy và đắm mình vào sự yên lặng cùng món cá luộc.
Một hôm trước khi đến đấy ăn, anh
Seeders đã uống bia. Lúc ấy trong tiệm chỉ có hai ba người khách. Khi anh
Seeders đã đánh chén xong món cá của mình, anh liền đứng dậy, quàng tay qua eo
lưng Tildy, trắng trợn hôn cô một cái rõ to rồi bước ra phố. Anh khinh miệt phẩy
tay về phía hiệu giặt và rảo cẳng bước đến khu vực giải trí ở dãy hiên có vòm
cuốn, bỏ tiền xu vào các máy tự động để nhập cuộc vui chơi.
Trong giây lát Tildy đờ người ra. Cô sực
tỉnh khi Aileen dứ dứ ngón tay vào cô một cách tinh quái và nói:
- Chết nhé, Tildy, thế mà ghê thật! Cô
nàng ma mãnh ơi! Chả mấy chốc rồi bà nẫng mất mấy chàng của tôi. Tôi phải để mắt
đến bà mới được, lệnh bà ạ.
Một tia sáng lóe lên trong trí óc đang rộn
ràng của Tildy. Trong khoảnh khắc, từ một kẻ ái mộ ngoan ngoãn, vô hi vọng, cô
đã bước lên hàng chị em với Aileen toàn năng, dòng dõi của Eva. Giờ cô cũng đã
là người thu hút đàn ông, là cái bia của thần Ái tình, là cô gái Sabine (1) phải
cảnh giác khi người La Mã tiệc tùng chè chén. Đàn ông đã thấy eo lưng của cô
đáng ôm và đôi môi của cô đáng hôn. Cái anh chàng Seeders đường đột si tình kia
dường như đã thực hiện trên cô một tiết mục màu nhiệm của nghệ thuật giặt là lấy
ngay. Gỡ bỏ vẻ ngoài xấu xí như lớp vải bao bố của Tildy, anh ta đã giặt giũ,
đã hong khô, đã phết hồ và đã là nó, rồi trả lại cho cô dưới dạng vải thêu mỏng
tang phủ lên chính bản thân thần Vệ nữ.
Những nốt tàn hương trên má Tildy chìm
vào ráng màu ửng hồng. Cả Circe (2) và Psyche (3) cùng long lanh nhìn bằng đôi
mắt sáng của cô. Ngay đến chính Aileen cũng chưa từng được ôm và được hôn công
khai như thế trong tiệm.
Tildy không thể giữ được điều bí mật tuyệt
vời này được lâu. Lợi dụng lúc vãn khách, cô tiến lại bàn thu tiền của Bogle. Mắt
cô sáng lấp lánh, cô cố không để cho lời nói của mình có vẻ kiêu hãnh và huênh
hoang. Cô nói:
- Hôm nay một vị khách đã xúc phạm đến
em. Ông ấy ôm ghì ngang lưng và hôn em.
- Thế kia à? - Bogle hỏi, vẻ mặt đã lột
bỏ lớp vỏ giáp chuyên chú kinh doanh xưa nay. - Từ tuần tới, mỗi tuần cô sẽ được
nhận thêm một đôla nữa.
Đến bữa ăn thường lệ sau đó, khi Tildy
bước ra trước những khách hàng cô đã quen, cô nói với từng người một cách khiêm
tốn, như thể phẩm giá của mình không cần phải phóng đại:
- Hôm nay, một vị khách đã xúc phạm đến
em ở tiệm này. Ông ấy đã vòng tay quàng lấy lưng em và hôn em.
Khách ăn đón nhận tin này theo nhiều
cách khác nhau: người thì tỏ ra không tin, người thì chúc mừng, người thì lại tới
tấp trút lên cô những lời đùa tếu từ trước đến giờ chỉ dành cho một mình
Aileen. Trái tim Tildy nở ra sung sướng, vì rốt cuộc cô đã thấy những ngọn tháp
của lâu đài tình ái nhô lên nơi chân trời, phía cuối của vùng bình nguyên xám xịt
mà lâu nay cô vẫn lang thang.
Hai ngày liền anh Seeders không lại.
Trong thời gian ấy Tildy đã xác định bản thân một cách chắc chắn rằng mình là một
cô gái đang được tán tỉnh. Cô mua các dải băng, sửa sang lại mái tóc cho giống
hệt như của Aileen và thắt eo chật lại hai insơ. Cô mang trong lòng một nỗi lo
hồi hộp và dễ chịu rằng biết đâu anh Seeders sẽ ập vào bất thình lình và giương
súng lục bắn cô. Chắc là anh yêu cô đến mất trí, mà những người tình cảm mãnh
liệt thì hay ghen tuông mù quáng lắm!
Ngay cả Aileen cũng chưa bị bắn bằng
súng lục bao giờ. Thế là Tildy mong rằng anh ấy sẽ không bắn cô, vì cô luôn
luôn là người bạn chung thủy với Aileen, cô không muốn át thanh danh của bạn
mình.
Mãi
bốn giờ chiều ngày thứ ba anh Seeders mới tới. Ở các bàn chẳng có khách khứa
nào cả. Tít phía cuối tiệm Tildy đang xúc mù tạt vào các lọ, còn Aileen thì
đang cắt những chiếc bánh làm tư. Anh Seeders đi đến chỗ họ đang đứng.
Tildy ngẩng lên nhìn thấy anh ta, cô há
hốc miệng và áp chặt cái thìa xúc mù tạt vào nơi tim. Chiếc nơ màu đỏ đang ở
trên mái tóc cô. Cô đeo trên cổ biểu tượng của thần Vệ nữ trên Đại lộ số Tám:
chiếc dây chuyền hạt cườm xanh lơ với hình trái tim bạc lủng lẳng.
Anh Seeders đỏ mặt lúng túng. Một tay
anh thọc vào túi quần, tay kia thọc vào cái bánh bí ngô ngon lành.
- Cô Tildy này, - anh ta nói, - tôi muốn
xin lỗi cô về việc làm của tôi tối hôm nọ. Thực tình mà nói, tôi đã uống đến mức
bí tỉ, chứ không thì ai lại làm như thế. Lúc tỉnh táo, không bao giờ tôi lại có
thái độ như vậy với phụ nữ. Cô Tildy ạ, tôi mong rằng cô sẽ tha lỗi cho tôi. Xin
cam đoan với cô là tôi không đời nào làm như vậy nếu tôi hiểu được mình đang
làm trò gì và không quá say đến như thế.
Bày tỏ một cách lịch sự sự hối hận của
mình rồi, anh Seeders lui ra khỏi quán, trong lòng đinh ninh rằng lỗi lầm của
mình đã được sửa chữa.
Nhưng đằng sau tấm bình phong tiện lợi,
Tildy đã gục mặt xoài ra bàn, giữa những đầu mẩu phó mát và tách cà phê. Cô òa
lên nức nở, sụt sùi và trở về với miền bình nguyên xám xịt, nơi những kẻ mũi
thô và tóc màu cỏ khô như cô vẫn lang thang. Cô giật tung chiếc nơ màu đỏ quẳng
xuống sàn. Cô khinh bỉ thậm tệ Seeders, cô đã lầm tưởng cái hôn của anh ta là
cái hôn của chàng hoàng tử khai sơn phá thạch, bắt những chiếc đồng hồ ngủ quên
phải chạy, bắt đám tiểu đồng tung tăng rộn rã trên con đường đến chốn thần
tiên. Nhưng đấy chỉ là cái hôn say rượu và vô tình, vương quốc mộng mơ không bị
đánh thức bởi hiệu lệnh giả: cô mãi mãi vẫn chỉ là Người Đẹp đang ngủ.
Nhưng chưa phải là đã mất tất cả. Cánh
tay Aileen đang quàng lên cô, và bàn tay rực đỏ của Tildy quờ quạng giữa đám đầu
mẩu phó mát cho đến khi nó tìm được nắm tay ấm áp của bạn cô.
- Thôi đừng buồn Tildy ạ, - không hiểu rõ
tâm trạng của cô, Aileen cất tiếng. - Cái đồ mặt củ cải, choắt như cái kẹp quần
áo Seeders ấy có đáng gì. Hắn ta không phải bậc nam nhi quân tử, nếu không thì
hắn đã chẳng phải vác mặt đi xin lỗi.
*Chú
thích:
(1)
Tên một bộ tộc ở Ý bị người La Mã chinh phục vào thế kỉ 3 trước Công nguyên.
(2)
Circe : trong thần thoại Hy Lạp là nữ phù thủy, chúa tể đảo Ea, có tài biến đàn
ông thành lợn
(3)
Psyche : trinh nữ đẹp tuyệt trần trong thần thoại Hy Lạp, được cả thần Ái tình
say mê và thần Vệ nữ ghen.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét
namkts57@gmail.com